Beste NVMP-leden, begunstigers en vrienden,
Verontrust over de plannen voor nieuwbouw van vier kerncentrales stuurden wij minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen gisteren onderstaande brief.
Geachte minister Hermans,
De rijksoverheid meldt op haar site:
‘Kernenergie in Nederland
Nederland wil in 2040 CO2-neutraal elektriciteit produceren. Om dat voor elkaar te krijgen, zet het kabinet onder andere in op kernenergie. Het kabinet wil 2 nieuwe kerncentrales bouwen, bij voorkeur in Borssele, en de bestaande kerncentrale daar langer openhouden.’
Inmiddels is er een Kamerbrede meerderheid voor zelfs vier nieuwe kerncentrales die rond 2040 energie kunnen gaan leveren.
Onze vereniging de NVMP-Artsen voor vrede[1] is geen voorstander van een uitbreiding van het aantal kerncentrales in Nederland. Hieronder zetten wij onze bezwaren op een rijtje.
Kernenergie is geen oplossing voor de klimaatverandering; kernenergie heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid tijdens de levenscyclus ervan en kernenergie is ook geen schone energiebron.
De kernrampen van Tsjernobyl en Fukushima hebben laten zien dat in geval van ongelukken er grote, decennialange, schade is voor mens en milieu.
Ook bij de meest moderne, ‘veilige’ varianten van kerncentrales bestaat er een groot risico. Zware aardbevingen, overstromingen, bombardementen bedoeld of ongewild, zijn slechts een paar voorbeelden.
Gezondheidsschade is er ook al voor de lokale bevolking bij het winnen van de grondstoffen in de uraniummijnbouw.
Bovendien wordt een groot deel van de uraniummijnbouw beheerst door het Russische Rosatom (een overheidsbedrijf) waardoor we voor de levering van deze fossiele brandstof afhankelijk zijn van een niet-bevriende natie. Het Russische nucleaire staatsbedrijf Rosatom pompt bovendien honderden miljoenen winst door via een Nederlands dochterbedrijf. We zijn net van het Russiche gas af, hoe vreemd is het dan ons weer afhankelijk te gaan maken van Rusland via een andere energiebron.
De beschietingen en bezetting door het Russische leger van de kerncentrales bij Zaporizja hebben al geleid tot grote veiligheidsrisico’s in oorlogsgebieden. Er bestaat een noodzaak voor gedemilitariseerde zones rond kerncentrales in oorlogstijd en een aanvalsverbod op kerncentrales. Internationale afspraken zijn er nog steeds niet.
Als pleitbezorgers voor een kernwapenvrije wereld wijzen wij ook op het gevaar van de proliferatie van kernwapens dat onlosmakelijk verbonden is met de wereldwijde verspreiding van kernenergie.
Nog nergens ter wereld is een eindberging van kernafval operationeel. In Nederland is de beslissing over de eindberging naar 2100 verplaatst. Het is in onze ogen onbestaanbaar dat we anno 2024 nog verder werken met een technologie waarvan we het afvalprobleem niet hebben opgelost. Dit zorgt voor een enorme last voor toekomstige generaties, die te maken zullen krijgen met het onopgeloste afvalprobleem en met de daaraan verbonden kosten en veiligheidsproblemen. Wij zijn daarom blij met de oproep van staatssecretaris Chris Jansen: ‘Als je serieus werk wil maken van kernenergie, dan moet je ook serieus met radioactief afval aan de slag. Dat betekent dat je besluiten over hoe je omgaat met de eindberging van dat afval niet pas over 75 jaar neemt, maar er nu al over na gaat denken. Er moet nog veel gebeuren voordat een eindberging voor radioactief afval is gerealiseerd. Het zal een project worden dat meerdere generaties zal beslaan. Des te belangrijker dat we daar nu mee starten.’
Kernenergie zou CO2-vrij vermogen bieden dat we nodig hebben voor een succesvolle energietransitie, omdat het in de elektriciteitsvraag kan voorzien op de momenten dat de wind niet waait en de zon niet schijnt. Slechts een paar uur per jaar is er een tekort aan duurzame stroom. Kerncentrales worden niet gebouwd voor die paar uur per jaar. Waarom kiest het Kabinet dan toch voor meer kernenergie? Dunkelflautes zijn in het toekomstige energiesysteem prima op te lossen zonder dat kernenergie enige rol speelt.
Vanwege bovenstaande bezwaren vragen wij u daarom dit plan voor nieuwe kerncentrales te laten varen en u te concentreren op de uitbreiding van hernieuwbare energiebronnen en op maatregelen voor energie-efficiëntie en besparingen. Veiligheid en duurzaamheid gaan hand in hand.
Graag blijven wij op de hoogte van het verloop van de plannen rond nieuwe kerncentrales in Nederland.
Met vriendelijke groet,
Marianne Begemann,
secretaris NVMP-Artsen voor vrede
[1] NVMP-Artsen voor vrede, opgericht in 1969 als Nederlandse Vereniging voor Medische Polemologie, Dutch chapter International Physicians for the Prevention of Nuclear War (IPPNW), een wereldwijde artsenorganisatie in 65 landen, die in 1985 de Nobel Vredesprijs ontving, omdat zij Reagan en Gorbatsjov – ook naar hun eigen zeggen – de doorslaggevende argumenten verschafte om tot een drastische kernwapenreductie te komen. IPPNW was in 2007 ook initiatiefnemer van ICAN (International Campaign to Abolish Nuclear weapons) die in 2017 de Nobel Vredesprijs ontving.